فرایند طراحی سایت،باید مانند نقشه راه روشن و دقیق باشد.برنامه ریزی در این کار بسیار ضروری است.طراحی سایت جزء کارهایی است که در ان زمان بندی دقیق بسیار مهم است.طراحی سایت،حرفه ای خوشایند و جالب به همراه درامد مناسب است،اما باید مراحل طراحی سایت را از ابتدا تا انتها به درستی دانست تا بتوان یک وبسایت حرفه ای طراحی کرد.
قصد داریم در مقاله به صورت کامل مراحل طراحی سایت را، از شروع تا پایان بیان کنیم. به طور کلی پروسه طراحی سایت به 7 فاز عمده تقسیم میشود که به ترتیب موارد زیر هستند:
که به طور جامع راجع به هر کدام از این فازها که در نهایت منجر به طراحی سایت میشود را توضیح خواهیم داد.
فاز اول: تحقیق و برنامه ریزی(جمع اوری اطلاعات) مهم ترین مرحله قبل از راه اندازی سایت مرحله تحقیق وجمع اوری اطلاعات است. در این فاز مشتری که از طریقی با طراح سایت تماس میگیرد،طراح سایت باید با تعیین کردن زمان و ترجیحا به میزبانی طراح،یک جلسه حضوری ترتیب دهد.در این جلسه دو طرف به صحبت درباره سایت میپردازند و طراح میبایست راجع به سبک کاری وماهیت کلی وبسایت واینترنت به مشتری توضیح دهد.مشتری نیازمندیهای وبسایت خود را به طراح بازگو میکند و طراح هم باید سوالاتی تکمیلی راجع به درخواستهای مشتری بپرسد تا نقطه ابهامی باقی نماند.هر سایت که سفارش داده میشود منحصر به فرد است.این جلسه ابتدایی باعث میشود تا طراح یک دید باز راجع به محصولات،خدمات،اهداف و… بدست می اورد.طراح حتما باید از رنوع صفحات،ویژگیهای محتواها و نوع کاربرد و عملکرد سایت اطلاع داشته باشند.این جلسه این شانس را به طراح سایت میدهد تا پیشنهادات مناسبی به مشتری بدهد و با همفکری هم یک وبسایت قوی را پی ریزی کنند. جمع اوری اطلاعات مناسب در این جلسه باعث میشود تا اگر شما اطلاعات چندانی از کسب و کار مشتری نداشته باشید،با صحبت ها وسوالاتی که میپرسید میتوانید اطلاعات بسیار خوبی کسب کنید،علاوه بر این میتوانید یکسری منابع راجع به کسب و کار وی را جویا شوید.طراح باید سعی کند وارد ذهن مشتری شود و نیازهایی که دارد را تشخیص دهد،زیرا اکثر مشتریها اطلاعات درباره وبسایتها نمیدانند ونمیتوانند بدون کمک و سوالات شما درخواست خود را به روشنی بیان کنند. شما باید با توجه به سفارشات مشتری،سایت را طراحی و توسعه دهید واز خلاقیت خود در این راه کمک بگیرید،ولی این قضیه نباید باعث شود تا از درخواست مشتری دور شوید و تماما افکار خود را پیاده سازی کنید. سوالهای اصلی که یک طراح سایت مطرح میکند: هدف اصلی سایت چیست؟ارائه اطلاعات؟ارائه خدمات؟فروش محصول یا چیز دیگر؟ چه انتظاراتی از ساختن و داشتن این سایت دارید؟ چه گروه خاصی از مردم مخاطبان اصلی مشتری هستند؟ بازدید کنندگان به دنبال چه نوع محتوایی در سایت شما هستند؟ منابع مالی و درامدها از کجا تامین میشود؟ چگونه میتوانید برای سایت موردنظر(در صورت درخواست و تمایل مشتری)برای سایت بازاریابی وتبلیغ کنید؟ محتوای سایت توسط چه کسانی و چگونه تهیه خواهد شد؟
فاز دوم:دامنه و منابع مورد نیاز بعد از اینکه صحبتهای اولیه با مشتری انجام شد،حال نوبت ان است که خود مشتری اسمی برای سایت خود پیدا کند که به ان دامنه (Domain ) میگویند.انتخاب نام یک کودک چقدر زمان میبرد و حساسیت بدنبال دارد؟انتخاب اسم یک دامنه چیزی از انتخاب اسم کودک کم ندارد،بلکه امکان دارد شامل وسواسیت های بیشتری هم باشد،زیرا برای مثال اسم دامنه نباید تکراری باشد،امکان دارد شما پس از گذراندن چالش ها ومشورتهای فراوان به اسم مورد نظر رسیده باشید اما هنگام انتخاب دامین متوجه شوید که این اسم برای سایت دیگری انتخاب شده،بدین گونه بازهم مجبور به گذراندن زمان برای انتخاب اسم دیگری میشوید.البته میتوانید با مذاکره در صورت فروش ان دامنه،انرا از مالک قبلی ان خریداری کنید که در صورت تمایل به فروش،ان دامنه را با قیمت بالاتر برای فروش میگذارد.0 انتخاب صحیح نام دامنه میتواند هزینه تبلیغات و برندسازی را در بلندمدت به طور چشمگیری کاهش دهد.مشتری باید هنگام انتخاب نام دامنه اینده نگر باشد،چرا که انتخاب نام نادرست برای دامنه و سپس پی بردن به این موضوع بعد صرف هزینه تبلیغات،و تصمیم به عوض کردن نام دامنه باعث ریزش خیل بزرگی از بازدیدکنندگان سایت مشتری میشود؛ویا عدم تناسب نام دامنه وبسایت با نوع خدمت و عملکردی که وبسایت دارد،عامل مهمی در غیر حرفای جلوه دادن سایت برای مشتری میشود.معمولا طراحان قبل از انتخاب نام دامنه توسط مشتری این پیشنهادها را به وی میکنند؛چرا که اغلب مشتریان اگر دچار این اشتباه و انتخاب نام دامنه نامناسب شوند،حتی با علم اینکه وبسایت بدلیل انتخاب نادرست دچار شکست شده است،اما بازهم به دلیل هشدار ندادن طراح سایت او را مقصر میداند. انتخاب نام دامنه به دو گروه دامنه عمومی(Public Domain ) و دامنه اختصاصی (Private Doamin ) تقسسیم بندی میشود. نام دامنه را میتوان حداقل به دو بخش تقسیم کرد اسم دامنه و پسوند دامنه یا دامنه سطح بالا میگویند.برای مثال Yahoo.com ،کلمه یاهو اسم دامنه و .com پسوند ان است.پسوندهای مختلفی براساس تقسیم بندی های متفاوت وجود دارد که مرسومترین انها بدین ترتیب هستند: .Org معمولا موسسات و سازمانهای دولتی،شرکتهای غیر تجاری و گاهی تجاری از ان استفاده میکنند.یک Top Level Domain ازاد است و هر شخص حقیقی یا حقوقی میتواند اترا ثبت کند. .Com مانند پسوند بالا ازاد است و هرکسی میتواند برای دامنه خود انرا خریداری کند.معمولا کسب و کارهای سوداور که گردش مالی در انها وجود دارد از این پسوند استفاده میکنند،اما به دلایلی در حال حاضر این پسوند،پسوند اصلی در ثبت دامنه ها میباشد و اکثر شرکتها یا مدارس،سایتهای خصوصی یا سایتهای دانشگاهی و… ازان بهره میبرند. .Net مانند دو مورد بالا هر شخصی میتواند انرا برای خود ثبت کند.شرکتهای ارائه دهنده اینترنت(Internet Service Provider ) وشرکتهایی که بستر شبکه های مختلف اینترانت و… ویا وبسایت های بزرگ که زیر نظرشان چند وبسایت دیگر فعالبت میکنند،این پسوند را برای خود ثبت میکنند. .Gov این دامنه سطح بالا محدود به کشور ایالات متحده امریکا ونهادها و سازمانها و اژانس های دولتی میباشد؛مانند Nasa.gov .Edu فقط موسسلات عالی علمی و دانشگاهی میتوانند از امتیاز ان بهره مند شوند.البته برای دانشگاه ها ومدارس تجاری هم امکان ثبت ان وجود دارد. پسوند براساس نام کشورها( .Ir , .jp , .Us و… ) که نشاندهنده دامنه های کشوری و ملی میباشد ونمایان میکند ان سایت متعلق به کدام کشور است.هر شخص یا نهاد میتواند انرا برای خو ثبت کند. نکات بسیار مهمی که در انتخاب نام دامنه باید رعایت شوند شامل مواردی همچون،انتخاب دامنه بدون اینکه بازدیدکننده برداشتهای مختلفی از نام اسیت داشته باشد؛دامنه کوتاه و مفهوم و راحت برای حفظ کردن؛اگر مشتری از لحاظ مالی استطاعت کافی دارد میتواند دامنه های قبلا ثبت شده و برتر را خریداری کند؛بعد از انکه وبسایت شما به مرز پختگی و نزدیک شدن به هدف رسید پسوندهای دیگر برای دامنه خریداری شود تا از سوء استفاده احتمالی از نام دامنه اما با پسوندهای مختلف جلوگیری شود. بعد از اینکه مشتری نام سایت خود را انتخاب کرد،حال نوبت به خرید فضا در اینترنت برای قرارگیری سایت و اجزا و فایلها روی ان میباشد.به این فضا هاست (HOST ) میگویند.اگر اینترنت را یک کشور بزرگ فرض کنیم،وبسایت یکی از ایالتها یا استانها میباشد.اسم استان را میتوان به اسم دامنه،و فضای استان را هاست در نظر گرفت.انتخاب یک شرکت ارائه دهنده هاست مناسب برای تحویل دادن سرویسها وفضای مناسب مانند انتخاب درست نام دامنه مهم است. یک سرویس میزبانی مناسب باید از سرورهای قدرتمند،ساختار امنیتی مطمئن،ساختار صحیح شبکه،سرعت مناسب اینترنت شرکت ارائه دهنده هاست از موارد مهمی است که باید هنگام خرید این سرویس به انها توجه کرد. باید براساس حجم سایت و فایلهای موجود در ان حجم فضای خود را خریداری کنیم.تصور کنید با همان مثال استان و کشور که ذکر شد،تراکم و تعداد مردم تهران را در نظر بگیرید،مسلما نمیتوان این حجم از تراکم را در استانی مانند قم جای داد.پس باید در انتخاب حجم هم انتخاب کرد اما مهمترین مسئله ،پشتیبانی ارائه دهنده فضای هاست است که به طور 24 ساعته و مسئولانه انجام گیرد.
فاز سوم:طراحی سایت به این مرحله (مرحله برنامه ریزی و طراحی) میگویند.حال که پیش نیازهای قرار گرفتن سایت در فضای اینترنت فراهم شد و امکان سنجی ها در مرحله1(جمع اوری اطلاعات) صورت گرفت نوبت اینست که با توجه به درخواستهای مشتری در مرحله1 قراردادی صحیح با جزئیات نوشته شود.نباید به خاطر صرفه جویی در زمان ،کارفرمایان از مرحله معرفی،نیازسنجی و مطرح کردن درخواستهای خود به سهولت بگذرند و یک بار برای همیشه یک وبسایت قدرتمند را به اختیار خود دربیاورند،که البته همانطور که گفته شد یکی از وظایف طراح اینست که این نکات را به مشتری و کارفرما بگوید. حال نوبت برنامه ریزی و طراحی است که موارد ذیل را باید طی کرد: 1-طراحی قالب گرافیکی صفحه اصلی سایت و پوسته ان 2-برنامه نویسی برای هسته مرکزی پروژه 3-تولید یا استفاده از افزونه ها واجزای مختلف برای تکمیل سایت 4- تولید محتوای اولیه برای قرارگرفتن در سایت 5-تست بخشهای مختبف سایت 6-کنترل املایی ونگارشی واصلاح بخشهای مختلف سایت 7-بارگذاری ازمایشی 8- اموزش به مشتری برای درج محتوا در سایت
این موارد به علاوه مراحل تکمیلی که در فازهای بعدی ذکر خواهد شد،المانهای ثابت در برنامه ریزی و طراحی سایت است و در تمامی سبکها و روشهای طراحی وبسایت مشترک است روشهای مختلف طراحی وبسایت به 4 بخش تقسیم بندی میشود.
WordPress : یکی از موفق ترین سیستمهای مدیریت محتواست. امنیت بالا،سهولت در پنل کاربری،زبان برنامه نویسی PHP ،هزینه بسیار پایین،بهره گیری از قالبهای حرفه ای،سرعت بالا از ویژگیهای بارز سیستمهای Wordpress است. وردپرس معمولا برای طراحی سایتهای فروشگاهی،گالری و شخصی به کار گرفته میشود.
Joomla : یکی دیگر از مشهورترین سیستم های تولید محتواست که با از لحاظ ویژگی های سطحی تقریبا مشابه به WordPress میباشد.جوملا هم مانند وردپرس ویژگیهای بالا را داراست اما در محیط کاربری و مدیریت کمی تفاوت در مفهومها و اسمها و از لحاظ ظاهری متفاوت است و کمی تفاوتهای دیگر… جوملا برای طراحی سایتهای خبرگذاری و اطلاع رسانی وسایتهای سازمانی بیشتر کاربرد دارد.
پس ابتدا ما باید برای یک سایت جدید یک قالب گرافیکی طراحی کنیم.زمانی که قالب گرافیکی اولیه تایید شد،با مانور بیشتر روی جزئیات گرافیکی،فونت نوشته ها،رنگهای قالب و نوشته ها،طراحی لایه ها و صفحات مختلف وبسایت به سمت تکمیل سایت حرکت میکنیم.بعد از طراحی مراحل مشخص شده باید نظر مشتری را جویا شد؛البته همانطور که در بالاتر تاکید شد طراحان نباید برای هر کار کوچکی با مشتری تماس بگیرد.مشتری پس از مشاهده سایت و درخواستهایی احتمالی مبنی بر تغییرهای جزئی برخی قسمتهای سایت میدهد؛پس از اعمال تغییرها و تایید نهایی مشتری،کار طراحی صفحه اصلی و لایه ها به پایان رسیده است. ساختار هر طراحی ساده و اولیه به 4 بخش سرصفحه،محتوا،نوار کناری و پایین صفحه (Header,Content,Sidebar,Footer ) تشکیل شده است که میبایست به وسیله نرم افزار طراحی و ویرایش قدرتمند تصاویر همانند PhotoShop به جز محتوا،طراحی شوند. انتخاب یا طراحی یک لوگوی زیبا و مرتبط ،بخش بعدی در طراحی گرافیکی وبسایت است.
فاز چهارم:محتوای سایت
همانطور که در مقاله های قبلی اشاره شد،عصر حال حاضر اینترنت و عصر بعدی یک شعار مهم دارد و ان “محتوا پادشاه است.” میباشد.اگر سایت زیبایی و گرافیکی جذاب ومناسب داشته باشد اما محتوای کافی و مفید و به روز نداشته باشد ویا با هرزنامه ها مطالب ناکارامد اشباع شده باشد،شاید کاربری که به سایت شما ورود پیدا کند،به دلیل کنجکاوی در ان به گشت و گذار و جستجو بپردازد،اما مطمئنا کاربر به مشتری ویا عضو ثابت سایت شما تبدیل نمیشود،که این به منزله شکست است. محتوا در ماندگاری مشتری و وفاداری انان نقشی به مراتب مهمتر از گرافیک ظاهری سایت را دارد و این مشتریان و کاربران ثابت هستند که بدل به مشتریان بالفعل میشوند.یک طراح سایت باید توانایی های حداقلی در تولید محتوای اولیه داشته باشد.تولید محتوای اصلی سایت به عهده تولیدکننده محتواست که برای محتوای هرچه بهتر و کاملتر نیاز است که محتوای سایت را به انها سپرد.تولید محتوا یک حرفه زمانبر است که سایتهایی که محتوا برایشان جایگاه دارد باید از تولیدکنندگان محتوا حتما بهره ببرند.تولید کننده محتوا هم باید با ساختار اولیه و مبانی اولیه بهینه سازی و سئو اشنایی داشته باشد. در مبحث محتوای سایت که شامل متن،عکس،ویدئو و عنوانها میباشد باید ها ونبایدهایی وجود دارد که رعایت انها الزامی است.
در این مرحله از طراحی سایت،موارد اولیه برای بهینه شدن سایت بیشتر در محتوای سایت به صورت پایه و ابتدایی صورت میگیرد.بهینه شدن سایت عملکردی است که در فاز هفتم در بلند مدت به صورت حرفهای و تکمیلی انجام میشود.
فاز پنجم:تست اولیه(تست و تحویل) در مراحل قبل طراحی گرافیکی سایت و برنامه نویسی های ان تکمیل گردید؛پس از ان محتوای سایت با رعایت قوانین و دستورالعملها روی سایت قرار داده شد؛کار سایت تقریبا تمام است.حال باید سایت توسط مشتری و طراح سایت مورد ارزیابی و تست قرار بگیرد.تست باید در محیط اینترنت و به وسیله مرورگرهای مختلف و در صورت وجود نسخه موبایلی از طریق تلفن همراه انجام پذیرد.در این مدت که حداقل 2 هفته توصیه میشود تا زمان اختصاص داده شود.میبایست عملکرد فرایندها،متن ها و مطالب نگارش شده در سایت،پخش یا بازشدن عکسها،صحیح بودن املا و به هم نریختن اجزای سایت با تغییر اندازه توسط طراح و مشتری و افراد وابسته به مشتری مورد ازمایش قرار گیرد و ایرادات احتمالی رفع گردد. طراحان سایت باید توجه داشته باشند که به سفارش دهندگان سایت توصیه اکید کنند که جز به افرادی محدودی برای تست سایت،برای بهره برداری سایت اگهی عمومی ندهند و سایت را تمام شده تصور نکنند و خبر از بهره برداری ان دهند. همچنین در این فاز پس از اصلاح اشکالات،طراح یا طراحان باید سیستم مدیریت محتوا را صرفا جهت بروزرسانی و قراردادن مطلب و عکس را به مشتری اموزش دهد وبا حصول اطمینان از یادگیری شخص مذکور،سایت را تحویل دهند.
فاز ششم:رونمایی سایت حال سایت اماده بهره برداری است و میتوان از راه های مختلف معرفی سایت را اغاز کرد.سایت ها میتوانند از راه های بهینه سازی برای موتورهای جستجو،بازاریابی دیجیتالی(Digital Marketing ) که خود شامل دنیایی وسیع است،تبلیغات در سطح شهر از طریق بنر،دعوت از دوستان،اشنایان و اقوام برای بازدید یا خرید از وبسایت و… به معرفی سایت خود بپردازند بازاریابی دیجیتالی از اجزای مختلفی شامل بازاریابی ایمیلی،بازاریابی به وسیله موتورهای جستجو که بدلیل اهمیت ان در بالا به صورت جداگانه به ان اشاره شد،بازاریابی از طریق کانالهای اجتماعی،بازاریابی ویدئویی،تبلیغات بنری در سایتهای دیگر،بازاریابی وابسته(تعاملی)و چند روش دیگر که میتوان پس از رونمایی از سایت از این روشها به معرفی سایت پرداخت. البته بازاریابی و تبلیغاتی که در بلند مدت انجام میپذیرد را میتوان در فاز بعدی تعریف کرد،عموما تبلیغات و بازاریابی دیجیتالی در بلند مدت و به طور دائمی انجام میپذیرد.
فاز هفتم:تحقیق وتوسعه(نگهداری و پشتیبانی وبسایت) شاید بتوان برخی از بخشهای بالا را باهم در یک فاز قرار داد که برخی از طراحان اینکار را انجام میدهند که خیلی اسیب رسان نیست و برای سایتهایی که خیلی رده بالا نیستند مشکل خاصی پیش نمی اورد،اما اینکه یکی از فازهای بالا را حذف کرد،بی شک به نتیجه پایانی اسیب میرساند ویا نسبت به سایت های مشابه شامل کاستی هایی میشود. بخشی که هیچگاه نمیتوان از صنعت های مختلف به خصوص خدماتی حذف کرد،بخش توسعه،نگهداری و پشتیبانی است.در وبسایت هم همینطور؛بخش جدانشدنی از وبسایتها که برای طراحان سود درخور و برای سفارش دهندگان که سایت هدفمندی را پیشبینی کرده اند نیاز است،این بخش است. جهت بهبود سایت از لحاظ محتوای سایت،حفظ جذابیت و بکر بودن،بروزرسانی بر اساس اهمیت وبسایت،تعداد کاربران،نوع سایت و… میبایست به فواصل زمانی مختلف فعالیتهایی جهت توسعه وبهبود عملکرد و حفظ روند روبه رشد انجام بپذیرد.عملیاتهایی که جهت پشتیبانی سایت صورت میگیرد با استناد به تحقیق کارشناسان این حوزه باید صورت پذیرد.انها تشخیص میدهند که یک سایت چه نقاط ضعف و قدرتی دارد.برای مثال اگر یک محصول فروش چندانی ندارد،انها به مسئولان سایت گزارش تعویض محصول را میدهند،و یا با تجزیه و تحلیل تعداد بازدید از یک صفحه خاص یا تعداد کلیک روی صفحه خاص یا قسمتی از ان محبوبترین صفحه یا محصول را مشخص میکنند،یا با پیشرفت سایت و افزایش تعداد کاربران،ویژگیهای جدیدی را به وبسایت اضافه میکنند برای مثال شبکه ای برای گپ و گفت در سایت ایجاد میکنند و بسیاری از کارهای دیگر. بخش بعدی که در توسعه و پشتیبانی وبسایت بسیار بسیار حائز اهمیت است همان مبحث بازاریابی اینترنتی و بخصوص بهینه سازی برای موتورهای جستجو یا همان SEO میباشد.سایتی که هدفمند ایجاد شده باشد شاید بتواند در ابتدا از هزینه های دیگر روشهای بازاریابی چه اینترنتی ویا سنتی چشم پوشی کند اما نمیتوان از مبحث مهم سئو به سادگی رد شد.این ویژگی باید در طول زمان و همراه با تجزیه و تحلیل توسط کارشناسان این حوزه و طی کردن مسیر اصولی ان به نتیجه برسد و سایت را به توانایی بالا برساند.
آگوست 19, 2017